کانی ها از پیوند های گوناگون بین اتم ها به وجود میآیند. تاکنون 92 عنصر در طبیعت شناسایی شده است. از بین این 92 عنصر طبیعی، 8 عنصر اکسیژن، سیلیسیم، آلومینیوم، آهن، کلسیم، سدیم، پتاسیم، و منیزیم حدود 99 درصد از کانی ها را میسازند. از ترکیب شدن این عنصرها با هم، کانی های گوناگون بهوجود میآید. کانی ها جامد و بلوری اند، یعنی ذره های سازنده آنها براساس نظم و قانون معینی کنار هم قرار گرفتهاند، به نحوی که همه سطحهای بیرونی یک کانی، صاف است. شکل بلوری و منظم کانی ها از آرایش اتمها و مولکول های درونی آنها ناشی میشود.
همه سنگ ها حاصل پیوند کانی ها هستند که وجود گوهر در آنها امکان دارد. سنگ های طبیعی که شما در حال حاضر از آنها استفاده می کنید دارای خصوصیات و بازتاب های ویژه ای هستند که طی گذشت میلیون ها سال خلق شده اند. در اعماق زمین زیر فشار بسیار شدید و درجه حرارت فوق العاده بالا شکل گرفته اند. در زمین شناسی، سنگ تجمعی طبیعی و جامد از مواد معدنی یا شبه معدنی است. لایه خارجی جامد زمین از سنگ تشکیل شده است. نوع و جنس، شكل ظاهر، مدت زمان تشكيل آن، رنگ و استحکام سنگ ها با یکدیگر متفاوت است.
سنگ ها یا به واسطه فوران آتش فشان ها و حرکت مواد مذاب به سطح زمین رانده شده اند یا در طی فرسایش بستر رودخانه ها طی سالیان متمادی یافت شده اند. می توان گفت غالبا سنگ های قیمتی جزء سنگ های آذرین هستند. سنگ های آذرین از سرد شدن ماگما (ماده مذاب سیلیکاتی، غنی از مواد فرار و آب) به وجود می آیند. بسته به این که مواد مذاب با چه سرعتی سرد شود شکل بلورها شکل می گیرد بدین ترتیب هر چه مدت سرد شدن بیشتر باشد بلورها درشت تر بوده و اشکال کریستالی متفاوتی به خود می گیرند و اگر زمان کافی برای سرد شدن نداشته باشند تشکیل سنگ سریع تر و بلور های تشکیل شده به مراتب ریزتر خواهند بود.
در ضمن گروهی از سنگ های آذرین که بلور های آنها با چشم غیر مسلح دیده نمی شوند، دارای بافت نهان بلورین هستند. در این بافت اگر بلورها به اندازه ای کوچک باشند که با میکروسکوپ پولاریزان قابل تشخیص باشند میکروکریستالین و اگر از این حد هم کوچک تر باشند،که فقط با میکروسکوپ الکترونی یا پرتوهای ایکس شناسایی شوند کریپتوکریستالین نامیده می شوند.
براوه (Auguste Bravais) سرشناس ترین بلورشناسی است که نظریه ساختار بلور را ارائه داد. او در انونی جنوب فرانسه متولد شد و به اخترشناسی و ریاضی و فیزیک روی آورد، و سرانجام به استادی فیزیک مدرسه پلی تکنیک پاریس رسید. شاخص ترین کار او معرفی 5 شبکه انتقالی تقارن سطحی و 14 شبکه فضایی معروف به شبکه براوه بود.
سیستم های هفتگانه تبلور گوهر سنگ ها به ترتیب زیر است:
- کوبیک در گوهرهای: الماس، اسپنیل،گارنت، پیریت
- تتراگونال در گوهرهای: زیرکن، روتیل
- هگزاگونال در گوهرهای: زمرد، یاقوت، تورمالین
- تری گونال در گوهرهای: آمتیست، سیترین
- اورتورومبیک در گوهرهای: پرهینیت، توپاژ، اولیون، زبرجد
- مونوکلینیک در گوهرهای: ژادئیت، سنگ ماه، هیدنیت
- تری کلینیک در گوهرهای: فیروزه، لابرادوریت
این دسته بندی ها بر اساس یک سری عناصر تقارنی در نمونه مشخص می شود و از متقارن ترین حالت که به آن کوبیک یا مکعبی گویند تا بی نظم ترین حالت یعنی تری کلینیک مشاهده می شوند.
امروزه فروش کانی ها و سنگ های قیمتی در برخی فروشگاه های آنلاین طلا و جواهر به صورت راف یا نگین رونق گرفته.