دانستنی های زمین(1)
امروزه طلا و جواهر سازی رونق گرفته و طلا و جواهر سازی در منزل به عنوان یک راه کسب درآمد برای زنان و دختران مورد توجه و پول ساز است.
با چند ماده معدنی در جهان آشنا هستید؟
آشنایی با ماده معدنی آزبست یا پنبه نسوز و نحوه تشکیل سنگ قیمتی چشم ببر
مواد معدنی در جهان به صورت گسترده، پراکندگی وسیعی دارند و شامل مواد جامدی هستند که در طبیعت شکل گرفته اند و محل تشکیل آنها زمین است. مواد معدنی دارای خصوصیات شیمیایی و فیزیکی مشخص و ساختار کریستالی منظمی هستند.
منشأ اکثر سنگ هایی که می شناسیم و در جواهرات مورد استفاده قرار می گیرند از مواد معدنی است. آنچه برای طلا و جواهر سازی نیاز داریم، یعنی: فلزات گران بها و سنگ های قیمتی، هر دو زیر مجموعه مواد معدنی هستند.
استفاده از سنگ های نیمه قیمتی در ساخت زیورالات بسیار کاربردی و فراوان است. در کره زمین بیش از 3000 ماده معدنی شناخته شده وجود دارد.
دانستنی هایی جالب برای طلا و جواهر سازی
در سری مقالاتی با عنوان دانستنی های زمین، سعی داریم شما را با مواد معدنی و برخی رخدادهای زمین شناسی آشنا کنیم، اتفاقات و تحولاتی که در مسیر تشکیل سنگ های قیمتی و نیمه قیمتی قرار دارند و شناخت آنها، درهای تازه ای را از جهان جواهرات و ساخته های دست طبیعت از بستر زمین، در برابر دیدگان کنجکاو و جستجوگر شما که دستی در صنعت طلا و جواهر سازی دارید، می گشاید.
تا بحال اسم آزبست یا پنبه نسوز را شنیده اید؟
آزبست ماده معدنی طبیعی است که به کانی نامهربان در علم زمین شناسی معروف شده است. هنرمندانی که کار طلا و جواهر سازی را در پیش گرفته اند با این ماده معدنی آشنا هستند. این کانی مجموعه ای از الیاف نرم و انعطاف پذیر و کانی های به هم پیوسته را شامل می شود.
این مجموعه الیاف، در برابر عوامل و نیروهایی چون گرما، خوردگی و جریان برق مقاوم هستند. آزبست عایق مؤثری است و می توان از آن در عایق بندی ساختمان، پارچه، کاغذ، پلاستیک و سایر مواد برای استحکام بیشتر استفاده کرد.
این ویژگی های خاص، آزبست را به عنوان یک ماده معدنی مفید و ارزشمند مطرح می کند. آزبست به شش ماده معدنی سیلیکات که به طور طبیعی وجود دارند اشاره دارد. این شش ماده معدنی، همه از بلورهای بلند و نازک الیاف مانندی تشکیل شده اند، هر فیبر از تعداد زیادی الیاف ظریف میکروسکوپی تشکیل شده است که می تواند با عواملی خارجی چون سایش و سایر فرآیندها در جو آزاد شود.
در مقابل فواید و کاربردهای مفید این ماده معدنی، جالب است بدانید که پنبه نسوز بسیار سمی و کشنده است و قرار گرفتن در معرض آن خطرناک است.
با انواع آزبست آشنا شوید :
در طبیعت این ماده معدنی در شش شکل یا نوع موجود است.
این شش نوع در دو دسته
- آمفیبول
- سرپانتین قرار می گیرند.
آزبست آمفیبول(Amphibole Asbestos)5 نوع اول از آزبست ها در دسته الیاف آزبست آمفیبول قرار گرفته اند که از نظر شکلی مانند هم هستند. آنها شکلی مستقیم و دندانه دار دارند.
حال برای اینکه بهتر با آنها آشنا شوید، نام هایشان را به ترتیب ذکر می کنیم:
- کروسیدولیت(Crocidolite)
- آموسیت(Amosite)
- آنتوفیلیت(Anthophyllite)
- ترمولیت(Tremolite)
- اکتینولیت(Actinolite)
- آزبست سرپانتین (Serpentine Asbestos)
شامل عضوی تک از این نوع ماده معدنی است. این نوع ازالیاف آزبست، شکلی مارپیچ و فرفری دارند.در این دسته فقط یک نوع وجود دارد: کرایزوتیل(Chrysotile) که به "آزبست سفید" نیز معروف است.
چرا آزبست به عنوان یک ماده معدنی پرکاربرد، باعث ترس ما می شود؟
آزبست (Asbestos) در ایجاد سرطان در افرادی که با آن سر و کار دارند شهرت بدی دارد. زمانی که شخص در معرض این ماده معدنی قرار دارد و در لحظه ای که گرد و غبار آزبست توسط او استنشاق یا بلعیده می شود، الیاف معدنی می توانند به طور دائمی در بدن گیر کنند.
الیاف آزبست به دام افتاده می توانند در گذشت زمان، در ایجاد زخم ها و التهابات، و در نهایت آسیب های ژنتیکی اثر گذار هستند. یک سرطان نادر به نام مزوتلیوما (Mesothelioma) وجود دارد که منحصراً در اثر قرار گرفتن در معرض آزبست ایجاد می شود.
آزبست عامل اصلی بسیاری از سرطان ها و بیماری خطرناک در ریه است.
آزبست به دلیل اینکه جزو دسته مواد معدنی الیافی است، هم عایق خوبی برای جریان الکتریسیته محسوب می شود و هم این ماده معدنی الیافی، دارای خواص ضد حریق باورنکردنی است.
با اینکه آزبست یا پنبه نسوز، شهرت بدی در کارنامه خود به عنوان یک ماده معدنی دارد، با اینحال به طرز حیرت آوری می تواند به سنگ مشهور و محبوب "Tiger Eye" تبدیل می شود.
این سنگ زیبا محبوب کسانی است که با هنر طلا و جواهر سازی آشنا هستند و در ساخت زیورآلات با سفارش های بسیاری از این سنگ خاص مواجه می شوند. در کارهای ساخته شده در فعالیت های طلا و جواهر سازی در منزل، دستبندها و زیورالات ساخته شده با سنگ چشم ببر به وفور دیده می شود که گویای توجه مردم به این سنگ ارزشمند است.
ارتباط ماده معدنی آزبست (Asbestos) با سنگ نیمه قیمتی و خارق العاده چشم ببر یا (Tiger Eye)
محققان پن استیت یا همان دانشگاه ایالتی پنسیلوانیا ( یکی از دانشگاه های ایالت متحده آمریکا که در شهر استیت کالج ایالت پنسیلوانیا قرار دارد)، بعد از یکسری بررسی ها و مطالعات، به این موضوع دست یافتند که درست در زمانی که رگه های کانی کوارتز شکسته می شود و در آزبست کروسیدولیت ایجاد می شود، سنگ نیمه قیمتی چشم ببر شروع به ایجاد و شکل گیری می کند.
با اکسید شدن آهن موجود در کروسیدولیت، رنگ های قهوه ای و طلایی این سنگ زیبا خلق می شوند. درخشش خاص ابریشمی و پدیده زیبای Chatoyancy، بخصوص در سنگ های تایگر آی با تراش کابوچان و مورد استفاده هنر طلا و جواهر سازی، از خصوصیات این سنگ خاص است.
این خصوصیات این سنگ را برای استفاده بعنوان سنگ جواهری در طلا و جواهر سازی در منزل و برای ساخت دستبندها و گردنبندهای مهره ای مناسب می کند. خطوط موازی با طیف رنگی زیبا از رنگ های قهوه ای و طلایی که در تکان دادن و حرکت سنگ به وضوح دیده می شوند، ظاهری شبیه به چشم ببر ایجاد می کند و این نام را مناسب این سنگ نیمه قیمتی در طلا و جواهر سازی کرده است.
سنگ چشم ببر، یک آزبست کروسیدولیتی با الیافی خاکستری آبی یا قهوه ای طلایی است که تا حدی سیلیکاته شده است و ساختار الیافی آن به دلیل فیبرهای کروسیدولیت (crocidolite asbestos ) است که در کوارتز جا گرفته است. این الیاف تار و مات هستند.
