در این مقاله به بررسی و توضیح گوهرهایی که در ساخت طلا و جواهر ایران و جهان مورد استفاده قرار می گیرند می پردازیم تا شما با این گوهرسنگ ها که امکان دارد نامشان را تا به حال نشنیده باشید، آشنا شوید.
ساخت طلا و جواهر ایران و جهان با سلیمانیت (Sillimanite) و کیانیت (Kyanite)
این دو سنگ برحسب زیبایی و پاکی برش داده شده و به عنوان گوهرسنگ مصرف می شوند.
سختی این دو گوهر خوب است. اما شکننده می باشند و برای انتخاب پایه ای جهت ساخت آنها باید دقت لازم انجام پذیرد. سلیمانیت در خیلی از کشورها وجود دارد و به ندرت نوع شفاف آن یافت می شود و نوع کمیاب آن آبی مایل به بنفش کم رنگ است.
این سنگ در ساخت طلا و جواهر ایران و جهان مورد استفاده قرار می گیرد.
کیانیت دارای ناخالصی های کریستالی بی رنگ و شبیه به لبه تیغ است و رنگ آبی آن نزدیک به یاقوت کبود می باشد و چون بلورهای کشیده دارد هنگام تراش ضایعات بیشتری متوجه این سنگ می شود.
طبع بسیار عجیبی که این گوهر دارد دوگانگی سختی در آن است در نقطه ای از سنگ 7 و در نقطه ای دیگر نزدیک به 4 است و هنگام تراش و ایجاد صفحات تراش در آن، تراشنده دچار مشکل می شود.
آندالوزیت (Andalusite)
این سنگ، گوهری بسیار جذاب است که نام آن از منطقه ای در جنوب آسیا (آندولوس)، محلی که اولین بار کشف شد،گرفته شده است.
این گوهرسنگ تا کنون در برزیل و سری لانکا نیز یافت شده است. این گوهر سنگ دارای سختی 7.5 بوده، پس گوهری مناسب برای ساخت طلا و جواهر ایران و جهان است. یکی از ویژگی های بارز این سنگ خاصیت چند رنگی (pleochroic) شدید آن می باشد.
اگر دنبال تفاوت هستید آندالوزیت سنگی مناسب است که قیمت چندانی ندارد.
کیاستولیت (Chiastolite)
نوعی سنگ ناپاک و تیره است (نور را از خود عبور نمی دهد) که از گونه های آندالوزیت محسوب می شود و در شمال شرقی اسپانیا نزدیک به مرز فرانسه (pyrenees) پدید می آید. درون گیرهایی از جنس کربن، ظاهری متفاوت به این سنگ داده است.
این درون گیرها مانند دو خط متقاطع {x} همدیگر را قطع می کنند و در نگاه اول شبیه به برش یک تک میوه موز به نظر می آیند این سنگ در نقاط دیگر جهان هم استخراج می شود و در ساخت طلا و جواهر ایران و جهان کاربرد دارد. در کشور عزیزمان ایران اخیراً در حوالی همدان کانسارهای این سنگ گزارش شده است.
آندالوزیت دو سنگ زیر گروه دیگر هم دارد که حاصل تغییر شکل آن هستند.
خواص درمانی (اندالوزیت، کیاستولیت) :
ویژگی های این دو سنگ از نظر آثار مثبت درمانی بسیار شبیه هم است. در طی مدت بیماری برای تعدیل فشارخون و ترمیم کروموزوم (ساختار میله ای شکل حاوی صفحات ژنتیکی در هسته سلول) خون مفید می باشند باعث استواری مفاصل و بافت های رابط می شود و انرژی هدر رفته از بافت های خسته از استرس را دوباره برمی گرداند.
علاوه بر استفاده درمانی از این دو سنگ، در ساخت طلا و جواهر ایران و جهان از این دو سنگ به ندرت استفاده می شود.
آکوامارین (Aquamarine)
بعد از زمرد، مهمترین عضو خانواده بریل ها است رنگ آبی آن برگرفته از دو کلمه آب و دریا است و زمرد بحری (دریایی) نیز نامیده می شود.
هنگام استخراج پراکندگی ها و طیف هایی از رنگ سبز درون سنگ دیده می شود که با کمک روش بهسازی با حرارت برطرف خواهد شد. آکوآمارین گوهری بسیار محبوب است و اگر سایز بزرگتری داشته باشد و رنگ آن پررنگ تر باشد ارزش بیشتری خواهد داشت.
تعداد درون گیرهای آن به مراتب کمتر از زمرد بوده و طبیعتاً گوهری خوش آب تر و براق تر است منابع اصلی آن در برزیل، روسیه، آفریقا و ایالات متحده است. در ساخت طلا و جواهر ایران و جهان از آکوآمارین استفاده های فراوان می شود. تولید نوع مصنوعی آن رایج نیست اما جایگزین هایی نظیر کورندوم مصنوعی، گارنت و شیشه دارد.
اسپینل مصنوعی آبی رنگ نیز به جای آکوآمارین استفاده می شود. اما با چلسی فیلتر قابل شناسایی هستند. ممکن است توپاژ آبی به جای این گوهر اشتباه گرفته شود اما به طور نرمال توپاژ دارای جلای بیشتر است و در مقایسه با آکوآمارین لغزنده تر است.
خواص درمانی (آکوامارین):
استفاده از آکوآمارین سیستم دفاعی بدن را به ویژه در برابر آلرژی ها و حساسیت ها تقویت می کند و مالیدن آکوامارین و نیز گذاشتن آن برای ساعاتی در استکان آب و مالیدن آب آن به پوست، حساسیت های پوست را رفع می کند.
این سنگ می تواند ناراحتی ها را از مجرای تنفسی بزداید و باعث درمان برونشیت و تقویت تارهای صوتی شود. باعث تقویت شجاعت در انسان شده و آگاهی معنوی را بیشتر می کند. سیستم دفاعی بدن را قوی کرده و اثرات ناشی از پرکاری این سیستم را کاهش می دهد.
بلور آن طبعی آرام دارد و کم کننده استرس است. استفاده از آن در ساخت طلا و جواهر ایران از قدمت زیادی برخوردار است.
)Benitoite بنیتوئیت (
برای اولین بار در سال 1907 در منطقه سان بنیتو در ایالت کالیفرنیا کشف شد در اصل رنگی آبی زیبا و بسیارشبیه یاقوت کبود دارد. سختی آن 6.5 است و به ندرت درمناطق دیگر آمریکا دیده شده است.
سنگی بسیار پراهمیت، باارزش و نایاب است و در حمل آن باید بسیار دقت کرد. این گوهر، سنگ رسمی ایالت کالیفرنیا شناخته شده و رنگ صورتی آن هم استخراج شده است. بنیتوئیت در ساخت طلا و جواهر ایران به ندرت و بسیار کم مورد استفاده قرار می گیرد.
خواص درمانی بنیتوئیت: باعث تسکین زخم معده و تقویت عصب بینایی شده و باعث رفع خستگی چشم ها و فعالیت های ذهنی در ضمن سردرد و تب را آرام می کند.
بریل ها (Beryl)
از دیگر گوهرهای خانواده بریل که کمتر راجع به آن می دانیم، بریل سبز بدون عامل رنگ کروم می باشد که به اندازه زمرد جذابیت و زیبایی رنگ ندارد.
این سنگ در ساخت زمردهای دولایه و سه لایه ترکیبی کاربرد دارد. بریل ها در ساخت طلا و جواهر ایران و جهان مورد استفاده قرار می گیرند.
بریل طلایی محبوب و خاص در ساخت طلا و جواهر ایران
هیلدر (Helidor) یا بریل طلائی (Golden beryl) :
همان بریل زرد است با سایه روشن هایی از رنگ طلایی است که در محل کشف آکوآمارین پیدا می شود و اغلب عاری از ناخالصی است.
بریل طلایی در ساخت طلا و جواهر ایران بسیار محبوب و خاص است.
مورگانیت (Morganite) در ساخت طلا و جواهر ایران
نوع صورتی مایل به گل سرخی یا هلوئی رنگ کانی بریل می باشد که به احترام بانکدار و خیرخواه آمریکایی (هنری مورگان) نام گذاری شده است، معمولاً دارای شفافیت کم (translucent) بوده و گاهی اوقات پدیده چشم گربه ای (cat’s eye)را بروز می دهد.
این سنگ بیشتر به صورت کمرنگ استخراج می شود و نوع پر رنگتر آن در ماداگاسکار و افغانستان گزارش شده است. دیگر منابع آن در ایالات متحده بوده و نوع مصنوعی آن با شفافیت بالا در روسیه به روش دیگری تولید می شود. مورگانیت در ساخت طلا و جواهر ایران استفاده می شود.
بریل سرخ معروف در ساخت طلا و جواهر ایران
باکس بیت (Bixbite) :
رنگ قرمز بریل است که به بریل سرخ معروف است و در ساخت طلا و جواهر ایران طرفداران خود را دارد و گوهری بسیار گران بها و زیباست و معمولاً توسط مجموعه داران جواهرات جمع آوری می شود.
گاهی اوقات نام آن مشابه "زمرد قرمز" تلفظ می شود. درجه رنگ آبی در بریل سرخ بیشتر و تیره تر است و اخیراً معادن آن در کانادا کشف شده است.
