جواهر زمرد، کانی جواهری در رأس خانواده بریل (Beryl) است و یکی از زیباترین نگینهای جواهری از آن بدست می آید که در کنار نگینهای برلیان بعنوان ارزشمندترین سنگ جواهر، در طراحی و ساخت جواهرات ترکیبی دلنشین از همنشینی دو سنگ جواهری بی نظیر خلق می کند.
در برخی از طراحی های برندهای مطرح جواهرات جهان، زمرد علاوه بر الماس در کنار یاقوت قرمز و یاقوت کبود ترکیبهای زیبایی خلق می کند. دستبندهای زیبای زنانه و دستبند مردانه با این سنگ گرانقیمت، بسیار محبوب و مورد توجه علاقمندان به این سنگ سبز و آرامبخش است.
رنگ سبز زمرد از زمان باستان، با توجه به یکی از نوشته های موجود به زبان سانسکریت مربوط به 200 سال قبل از میلاد مسیح، با رنگ سبز خاص خود، باعث تسکین روح انسان شده و قدرت تخیل انسان را با نشاطی خاص به هیجان می آورد. در این نوشته زمرد با عنوان " مزرعه ای سرسبز در بهاران " یاد شده که دلیل این توصیف در مورد رنگ زیبای این سنگ زیبا، نشان دهنده ارزشمندی زمرد نزد مردمان آن زمان است.
نام زمرد از کلمه "smaragdus" مربوط به یونان باستان و به معنای سبز، گرفته شده است. "smaragdus" نام کوهی است که سنگ زمرد در زمان باستان از آن استخراج می شد. کلمه"Emerald" بعد از قرن شانزدهم وارد زبان انگلیسی شده و متداول گردید. سنگ زمرد امروزه نیز از محبوب ترین سنگهای جواهری است و در ساخت زیورآلات و دستبند مردانه طلا مورد استفاده قرار می گیرد.
نام زمرد در دوران باستان تنها برای این گوهر سبز بیان نمی شد و چندین سنگ جواهری سبز رنگ چون تورمالین و پریدوت را زمرد می خواندند.
تئوفراستوس " Theophrastus"، فیلسوف یونانی عهد باستانجانشین ارسطو بود. وی در جوانی به آتن آمد و در ابتدا در مدرسه افلاطون تحصیل کرد. او حدود سه قرن قبل از میلاد مسیح می زیسته و کتابی با عنوان " On stones" درباره سنگها نوشت و در کتاب خود هر کانی که از نظر ظاهری به زمرد شبیه بود را با نام زمرد بیان کرده.
امروزه نه تنها گوهرشناسان و متخصصین علم شناخت سنگها و کانیها، بلکه کسانی که کوچکترین مطالعه و شناختی در مورد کانیها دارند، می دانند که این سنگ منحصر بفرد است و حتی در خانواده خود خصوصیات فیزیکی و شیمیایی مخصوص به خود دارد.
.[/caption]
پلینی پیر "Pliny the elder" نویسنده معروف رومی و یکی از فرماندهان ارتش روم بود که علاوه بر این افتخارات، بعنوان یک نویسنده و فیلسوف طبیعت شناس مطرح و صاحب مقام و شهرت جایگاه خاصی داشت.
او در اثر مشهورش به نام "Naturalis Historia" که در حدود نیمه نخست قرن اول میلادی به صورت مرجعی با اطلاعات زمان خودش به رشته تحریر درآورد، اینگونه بیان کرده که کانی بریل عضو خانواده زمرد است.
در علم گوهرشناسی نوین نیز اینگونه بیان می شود، کانی هایی چون آکوامارین، مورگانیت، بریل طلائی و گوشنیت با زمرد هم خانواده هستند. پلینی پیر معتقد بود زمرد با رنگ سبزش به چشم آرامش می دهد.
او می نویسد " در حقیقت رنگ هیچ جواهری به زیبائی زمرد نیست و چشمی که بر این نگین خیره می شود در برابرش دشت سبز و خرم با درختانی زیبا را می بیند".
رنگ سبز زمردی حتی در نزد جواهرسازان به رنگ آرام کننده و استراحت دهنده چشم مشهور است که هیچ گوهری مانند آن چنین آرامش و جاذبه ای برای چشم ندارد. پلینی در نوشته هایش از امپراطور بی رحم روم "نرون" یاد کرده که با چشمان کم سویش، با قساوت جنایات خود را در قبال مسیحیان با عینکی تک چشم و ساخته شده از سنگ زمرد کمرنگ، نظاره گر بود.
پلینی پیر بر این باور بود که کانی های جواهر بر اثر گرما رشد می کنند و در مسیر رشد، یک کانی به کانی ارزشمند دیگری تبدیل می شود و این مسیر تکامل و رسیدن به نهایت زیبایی در یک کانی جواهریست.
این باور غیر علمی او در توصیفی که در مورد نگینی که نیمی از جاسپر و نیمی دیگر از زمرد بوده اینگونه بیان شده: " به مرور نیمه جاسپر نیز رسیده و به زمرد تبدیل خواهد شد". در انگلستان جواهرسازان عهد قدیم تصور می کردند که کانیها از شیره حیات هم تغذیه می کنند و به رشد و زیبایی می رسند.
مارکوپولو "Marco Polo" تاجر و جهانگرد اهل ونیز که بین سالهای 1271 تا 1295 از طریق جاده ابریشم سفرهایی داشت و بخاطر سفرهای پرماجرایش شهرت دارد، توجه خاصی به جواهرات و بخصوص زمرد داشته و تعدادی از نگینهای زمرد را بعد از مراجعت از قاره آسیا به کشورش، همراه داشت.
بسیاری از زمردها را از معدن دره هاباخ اتریش و تعدادی را از معادن کلئوپاترا در مصر طی اکتشافاتی بدست آورده بود. او نویسنده زبردستی بود که وقایع سفرهایش را روی کاغذ می آورد و در بین نوشته هایش در مورد زمرد به عنوان گوهر محبوبش مطالبی ذکر شده.
قدرتهایی که مردمان گذشته برای زمرد قائل بودند مانند تقویت حافظه و قدرت پیشگویی، میانه روی و اعتدال، رفاه و ثروت، قرنها به شکل باورها برای صاحبان زمردها مطرح بودند.
در مورد استفاده های مختلفی که از زمرد به عنوان زیور در گذشته های دور می شد، جالب است بدانید که یکسری از اعتقادات در بکارگیری از این سنگ ارزشمند، ناشیانه و بدون شناخت از ماهیت اصلی آن رواج داشت.
اعتقاداتی که به دلیل باورهای عمیق به آنها اثربخش نیز بود. به طور مثال با بررسی بازوبندهایی مزین به سنگ زمرد که از دورانهای دور بنابر اعتقادات افرادی که توانایی خرید و استفاده از این سنگ را داشتند و به عنوان طلسم توسط آنها مورد استفاده قرار می گرفت، این حقیقت آشکار شد که این سنگهای سبز چیزی جز کانی سیلیکات آبدارمس، کریزوکولا "Chrysocolla" نمی باشند.
روشهای درمانی عجیب با جواهر زمرد
روشهای درمانی عجیب توسط پزشکان اسپانیولی قرن شانزدهم با زمرد انجام می گرفت و بر این باور بودند که برای درمان بیماری های معده باید زمرد را در دو قسمت از بدن قرار داد. آنها این روشهای درمانی را برای مبتلایان ثروتمند انجام می دادند و قطعه ای زمرد را زیر شکم و قطعه دیگر را در دهان بیمار می گذاشتند.
پزشکان، قرنها زمرد را پیشگیری کننده بیماریهای روانی می دانستند. اثربخشی زمرد بر روی زنان برای بیماری صرع و سایر بیماریهای روانی خطرناک باعث شده بود زنان ثروتمند از طبقه اشراف از آن به عنوان زیورآلات استفاده کنند.
طراحان جواهر، جواهرات زیبای زنانه و مردانه ای با این سنگ طراحی و ساخته اند. دستبند مردانه طلا با سنگ زمرد توسط اکثر برندهای مطرح ساخته شده است.
در گذشته قدرتهای اسرار آمیزی که برای زمرد باور داشتند، در عهد باستان سرچشمه داستانهای زیبایی بود که همه اینها نشان دهنده ارزش و جایگاه این سنگ جواهری است. یکی از این داستانها که از نوشته های روم باستان به دست آمده روایتی جذاب از ماهیگیران جزیره قبرس است.
مدتی بود که ماهیگیران این جزیره چیزی از دریا صید نمی کردند و در شگفت بودند. آنها تصمیم گرفتند که عامل این اتفاق را پیدا کنند. در میان آنها ماهیگیری بود که راز فرار ماهی ها را یافت. مجسمه حجاری شده از شیر مرمر در نزدیکی مقبره ای قدیمی قرار داشت که در چشمانش از زمرد استفاده کرده بودند.
این شیر به دریا می نگریست و با طلوع خورشید، زمردها چنان می درخشیدند که بازتاب نورشان به سمت دریا و نفوذش به آبهای لاجوردی محل زندگی ماهیها، باعث وحشت آنها شده و آنها را از ساحل فراری می داد. آنها با دانستن این مطلب زمردها را از چشمان شیر سنگی درآوردند و با اینکار مثل قبل به صید و زندگی عادی خود ادامه دادند.
امروزه با پیشرفتهای علمی در زمینه شناخت کانی ها و قدرتهای ارتعاشی و انرژی های اثربخش آنها بر روی بدن انسان، بسیاری از این باورها رد شده، ولی این واقعیت که سنگها دارای قدرت هستند و می توانند به انسان در مسیر رشد روحی و تعادل منابع انرژی کمک کنند، به شکل علم گوهر درمانی مطرح است و به عنوان طب مکمل در کنار علوم دیگری چون پزشکی به انسانها خدمت می کند.
سنگهای درمانگر به شکل دستبندهای زنانه و مردانه از زیورآلات محبوبی هستند که به راحتی مورد استفاده قرار می گیرند. دستبند مردانه طلا به صورت تلفیقی با چرم و مهره، امروزه از اکسسوری های محبوب مردانه است.
