فروش طلا در فضای مجازی غیر قانونی است؟
آیا خرید و فروش اینترنتی طلا غیرقانونی و خطرناک است؟
آیا خرید و فروش اینترنتی طلا غیرقانونی و خطرناک است؟ چالش همیشگی بین مشاغل سنتی و شکل امروزی آن مشاغل که در بستر اینترنت و به صورت آنلاین انجام می‌شود، موضوع جدیدی نیست و طبیعی است که درباره خرید و فروش کالای گران‌بهایی مثل طلا، این چالش داغ تر هم باشد. به خصوص که این روزها با متزلزل بودن بازارهای مختلف برای سرمایه‌گذاری، باز هم مراجعه به طلا به عنوان یک سرمایه قابل اعتماد افزایش یافته و کرونا هم باعث احتیاط مردم در مراجعه به مغازه‌ها شده و بستر مناسبی برای خرید و فروش آنلاین طلا فراهم شده است. در این بین، از یک سو شاغلان در بخش سنتی خرید و فروش طلا، رواج معاملات آنلاین در این حوزه را تهدیدی برای صنف خود می‌دانند و از سوی دیگر سودجویانی هم هستند که از وضعیت به وجود آمده برای مقاصد سوء خود بهره‌برداری می‌کنند.در نتیجه هر روز شاهد حجم نسبتا قابل توجهی از اخبار و بعضی شایعات درباره غیرقابل اعتماد بودن بازارهای خرید و فروش آنلاین طلا هستیم. اما تکلیف مردم چیست؟ آیا آن‌طور که برخی از متولیان سنتی صنف طلا و جواهر می‌گویند، معاملات آنلاین غیرقانونی و نامطمئن است و می‌تواند باعث افتادن مردم به دام کلاهبرداران شود و باید از این نوع معاملات پرهیز کرد؟
کسب‌وکاری که پروانه کسب مجازی دارد کارش قانونی است
علی ششگلانی، رئیس کمیسیون بازرسی اتحادیه کشوری کسب‌وکارهای مجازی در رابطه با ادعای غیرقانونی بودن هر نوع معامله آنلاین طلا، گفت: «در فضای اختلاف بین اتحادیه‌های کسب‌وکارهای سنتی و کسب‌وکارهای آنلاین همیشه برخی سخنان اغراق آمیز مطرح می‌شود. اینکه گفته شده همه انواع خرید و فروش آنلاین طلا غیرقانونی است از همان جنس حرف‌های اغراق شده است. نه تنها طلا، بلکه در هر صنفی، وقتی بر اساس قانون نظام صنفی، پروانه‌ای صادر می‌شود و کسب‌وکاری توانسته شرایط دریافت پروانه را کسب کند، کارش قانونی است و فرقی ندارد که طلا یا پوشاک یا هر چیز دیگری بفروشد.» ششگلانی با تاکید بر اینکه رسالت اتحادیه کسب و کارهای مجازی که در سال ۹۶ راه اندازی شده، دادن پروانه کسب و نظارت و رسیدگی به امور تمام کسب و کارهایی است که در فضای مجازی فعالیت می‌کنند، ادامه داد: «این اتحادیه بر اساس قانون نظام صنفی شکل گرفته و تمام وظایفی که برای شناسایی و احراز هویت یک کسب و کار باید انجام شود را انجام می‌دهد.» او همچنین با بیان اینکه وقتی کسب و کاری اینماد دارد معنایش این است که یک فرد حقیقی احراز هویت شده پشت این کسب وکار وجود دارد، گفت: «وقتی ما طبق قانون به کسب و کاری پروانه می‌دهیم، این کسب و کار قانونی است و وقتی برخی افراد شاید برای انتفاع خود مدعی شوند همه این کسب و کارها غیر قانونی هستند، مردم را سردرگم می‌کنند و باعث می‌شوند عده‌ای سودجو بسترهای غیرقانونی را برای معاملات مردم مهیا کنند. اما واضح است که اگر کسی بگوید کسب و کارهای مجوزدار هم مانند کسب و کارهای فاقد مجوز و احراز هویت نشده، غیرقانونی هستند، خودش حرف غیرقانونی زده و اگر چنین باشد، سنگ روی سنگ بند نمی‌شود.» طبیعی است که ذینفعان اصلی بازارهای سنتی طلا، بیش از هرچیز، بازار آنلاین را رقیب کسب و کار خود می‌دانند و با نگاهی به سرعت فراگیری بازارهای آنلاین، از این می‌ترسند که درسالهای آینده، رونق بازارهای آنلاین خرید و فروش طلا، مغازه‌های طلافروشی آنان را کم رونق و کم مشتری کند و امپراطوری تعیین نرخ بازار نیز از دستشان خارج شود. اما در این سوی ماجرا هم سودجویانی هستند که با استفاده از دسترسی آسان مردم به تلگرام و اینستاگرام، اقدام به راه‌اندازی پیج‌ها و کانال‌های رنگارنگ می‌کنند و خارج از هرگونه نظارتی قصد خرید و فروش طلا دارند. این نوع معاملات اگرچه در سال‌های اخیر در سایر حوزه‌ها مانند پوشاک و صنایع دستی و لوازم منزل رایج شده، اما قطعا هیچ کس اعتماد به چنین پیج‌ها و کانال‌هایی را برای مشتریان بازار طلا تجویز نمی‌کند و اتفاقا بیشتر مواردی که متولیان سنتی بازار طلا نسبت به آن هشدار می‌دهند نیز در همین بستر اتفاق می‌افتد. اما آیا سایتهای معتبری که تحت نظارت‌های شدید دستگاه‌های اجرایی و نظارتی مشغول به انجام معاملات طلا هستند هم نامطمئن هستند و آنگونه که متولیان صنف طلا ادعا می‌کنند، نباید از آنها خرید کرد؟
از کجا بدانیم که یک سایت فروش طلا، معتبر و قابل اعتماد است؟
اولین چیزی که هریک از ما به عنوان مشتری می‌خواهیم از آن اطمینان داشته باشیم، این است که آیا سایتی که قصد خرید از آن را داریم، دارای هویت واقعی و مسئولیت حقوقی است یا یک سایت بی هویت است؟ برای اینکه از این موضوع مطمئن شویم باید در صفحه اول این سایت‌ها به دنبال «نماد اعتماد الکترونیکی» بگردیم. این نشان توسط مرکز توسعه تجارت الکترونیکی که از زیرمجموعه‌های وزارت صنعت، معدن و تجارت است به کسب و کارهای اینترنتی داده می‌شود. مرکز توسعه تجارت الکترونیکی در وبسایت eNAMAD تاکید کرده که داشتن این نشان به این معنی است که سایت مورد نظر به تعهدات خود در قبال مشتری عمل خواهد کرد و حقوق مصرف کنندگان را به رسمیت خواهد شناخت. پس تا اینجای کار اگر قصد خرید اینترنتی طلا را دارید، مانند هر نوع خرید اینترنتی دیگری، باید دقت کنید که از سایتهای دارنده نشان اعتماد الکترونیکی خرید کنید تا به دام سایت‌ها، پیج‌ها و کانال‌های جعلی و بی‌پشتوانه نیفتید. با رعایت این نکته شما می‌توانید مطمئن باشید که برخلاف ادعای برخی از صاحب منصبان در صنف طلا و جواهر، شما از یک سایت قانونی خرید می‌کنید و معامله شما غیر قانونی نیست. اما مرحله بعدی که ممکن است در جریان معامله آنلاین شما، منجر به کلاهبرداری یا سوء استفاده شود، مرحله پرداخت پول است. در واقع ممکن است درحالیکه سایت واقعی و دارای هویت تایید شده، اقدام به فروش طلا کرده و شما هم اقدام به خرید کرده‌اید، هکرها توانسته باشند به مسیر انتقال الکترونیکی پول شما نفوذ کنند و اطلاعات مالی یا پول شما را بدزدند. اما برای اینکه به دام چنین حوادثی نیفتید هم راهکار ساده‌ای وجود دارد. شما باز هم در صفحات نخست سایت‌ها می‌توانید به دنبال یک نماد اعتمادساز دیگر به نام SSL بگردید. معنای این نماد این است که تمام مسیر تبادل اطلاعات بین خریدار و سایتی که پذیرنده پول است، کدگزاری شده و قابل دستبرد نیست. حتی اگر در صفحات سایت هم نماد SSL را ندیدید، به معنای وجود خطر نیست. بلکه کافی است وقتی که به درگاه پرداخت وجه منتقل شدید، نوار آدرس را نگاه کنید. اگر آدرس سایت پذیرنده با حروف HTTPS شروع شده بود، یعنی مسیر انتقال وجه امن است و کسی قادر به سرقت اطلاعات شما نیست. حتما دقت کنید که حروف HTTP به تنهایی برای اطمینان شما کافی نیست و باید HTTPS را در ابتدای نوار آدرس رویت کنید و پس از آن اطلاعات کارت بانکی خود را برای پرداخت وجه، وارد نمایید. اگر این دو مورد را رعایت کنید، تقریبا هیچ امکانی برای کلاهبرداری از خرید اینترنتی شما وجود ندارد. ولی ممکن است برخی فروشندگان اینترنتی، مشکل بدقولی یا موارد مشابه را در تحویل کالاها داشته باشند که البته این مشکل در کسب و کارهای سنتی نیز وجود دارد. همانطور که در مدل سنتی، مشتریان درصورت بروز اختلاف با فروشنده می‌توانند به اتحادیه صنف مورد نظر مراجعه کنند، در خرید و فروش اینترنتی «انجمن صنفی کسب و کار اینترنتی» به سایتهای شاغل در این حوزه مجوز می‌دهند و اگر از سایتی خرید کنید که نشان این نهاد صنفی را در صفحه خود دارد، در صورت بروز مشکل می‌توانید به این نهاد مراجعه کنید. آخرین نکته‌ای که در هر نوع خرید و فروش اینترنتی باید رعایت کنید هم این است که قبل از عضویت در سایت و انجام معامله، شرایط اختصاصی سایت‌ها را بخوانید. مواردی مانند تعهد و مسئولیت سایت در قبال اطلاعات شما و یا شرایط فسخ معامله ها را به دقت بخوانید تا در انتخاب سایتی که می‌خواهید معامله خود را در آن انجام دهید، با خیال راحت تری تصمیم گیری کنید.